--> इयत्ता 10 वी भूगोल सराव प्रश्नपत्रिका २०२३ _ उत्तरांसह | marathi study

इयत्ता 10 वी भूगोल सराव प्रश्नपत्रिका २०२३ _ उत्तरांसह

  भूगोल   :  बोर्डाची नमुना प्रश्नपत्रिका   ( २०२३ ) ( आदर्श उत्तरे   )   [  एकूण गुण  40 ]  दहावी सराव प्रश्नपत्रिका  2023,  दहावी सराव प्र...

 


भूगोल  : बोर्डाची नमुना प्रश्नपत्रिका  ( २०२३ )

(आदर्श उत्तरे )  [ एकूण गुण 40 ] 


दहावी सराव प्रश्नपत्रिका 2023, दहावी सराव प्रश्नपत्रिका 2023 pdf download, नवनीत सराव प्रश्नपत्रिका व कृतिपत्रिका इयत्ता दहावी 2023 pdf, सराव परीक्षा इयत्ता दहावी मराठी 2023, द्वितीय सत्र प्रश्नपत्रिका 2023ssc geography question paper 2023 with answers marathi medium

प्र. 1. अचूक पर्याय निवडून विधाने पूर्ण लिहा.                  गुण : 4
       1) अ‍ॅमेझॉन नदीचे खोरे मुख्यतः _______
            (i) दलदलीचे आहे.
           (ii) मानवी वस्तीस प्रतिकूल आहे.
            (iii) सुपीक आहे.
            (iv) अवर्षणग्रस्त आहे.

   उत्तर :  मानवी वस्तीस प्रतिकूल आहे.

     2) क्षेत्रभेटीसाठी उपयुक्त साहित्य _______ नाही.
           (i) नोंदवही     (ii) कॅमेरा     (iii) नकाशा     (iv) आरेखन दंड

   उत्तर : आरेखन दंड

   3) ब्राझील देशाची अर्थव्यवस्था ही प्रामुख्याने _______ व्यवसायावर अवलंबून आहे.
        (i) चतुर्थक     (ii) द्वितीयक     (iii) प्राथमिक     (iv) तृतीयक

   उत्तर  :  तृतीयक

  4) भारताच्या अतिउत्तरेकडे ________ वने आढळतात.
       (i) काटेरी    (ii) पानझडी   (iii) हिमालयातील   (iv) सदाहरित
   उत्तर  :  हिमालयातील

SSC Maharashtra Board Geography practice Question Paper 2023 With Solution

 प्र. 2. योग्य जोड्या जुळवा.                                                             गुण : 4

‘अ’ स्तंभ

‘ब’ स्तंभ

1) मॅनॉस

(i) कमी पावसाचा प्रदेश

2) राजस्थान

(ii) केंद्रित वस्ती

3) ब्राझील उच्चभूमी

(iii) बंगालचा वाघ

4) उत्तर भारतीय मैदान

(iv) तापमानकक्षेत फारसा फरक नाही
(v) गवताळ प्रदेशातील प्राणी
(viदलदलीचा प्रदेश

  

 उत्तर : 
         (1)मॅनॉस     –  तापमानकक्षेत फारसा फरक नाही
          (2)राजस्थान  –  कमी पावसाचा प्रदेश
          (3)ब्राझील उच्चभूमी  -  गवताळ प्रदेशातील प्राणी
          (4)उत्तर भारतीय मैदान –  केंद्रित वस्ती


प्र. 3. पुढे दिलेल्या प्रश्नांची एका वाक्यात उत्तरे लिहा : (कोणतेही चार)         गुण : 4
    1) भारताचे सर्वांत दक्षिणेकडील टोक कोणत्या नावाने ओळखले जाते?
उत्तर :  
        भारताचे सर्वांत दक्षिणेकडील टोक इंदिरा पॉइंट या नावाने ओळखले जाते.

   2) ब्राझीलमधील सर्वोच्च शिखर कोणते आहे ?
उत्तर  :  
          ब्राझीलमधील सर्वोच्च शिखर पिको-दी- नेब्लीना आहे.

   3) भारतात कोणत्या नदीच्या खोऱ्यात लोकसंख्या वितरण जास्त आहे?
उत्तर :  
       भारतात गंगा नदीच्या खोऱ्यात लोकसंख्या वितरण जास्त आहे.

  4) ब्राझीलची अर्थव्यवस्था कोणत्या प्रकारची आहे?
उत्तर :  
         ब्राझीलची अर्थव्यवस्था मिश्र प्रकारची आहे.

 5) ब्राझीलच्या आग्नेय भागात प्रामुख्याने कोणत्या प्रकारची वस्ती आढळते?
उत्तर :  
         ब्राझीलच्या आग्नेय भागात केंद्रित प्रकारची वस्ती आढळते.


प्र. 4. (अ) भारताच्या नकाशा-आराखड्यात माहिती भरा व सूची तयार करा :   (कोणतेही चार)    गुण : 4
                1) सिक्कीम
                2) नर्मदा नदी
                3) शीत वाळवंट
                4) एकशिंगी गेंडा
                5) दक्षिण भारतातील लोकसंख्येची जास्त घनता असलेली राज्ये
                6) मुंबई – प्रमुख बंदर.

उत्तर :





प्र. 4. (आ) पुढील ब्राझीलच्या नकाशाचे वाचन करून त्याखालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा : (कोणतेही चार) गुण : 4



   
प्रश्न :
     1) नकाशातील अतिदक्षिणेकडील बंदराचे नाव लिहा.
     उत्तर :  
        नकाशातील अतिदक्षिणेकडील बंदराचे नाव रिओ ग्रांडे.

     2) नकाशातील प्रमुख रस्त्याचे नाव काय आहे?
     उत्तर : 
        नकाशातील प्रमुख रस्त्याचे नाव ट्रान्स अॅमेझॉनियन मार्ग.

     3) ब्राझीलियाहून मॅनॉसला जाण्यासाठी कोणत्या वाहतूक मार्गाचा वापर करावा लागेल ?
    उत्तर : 
         ब्राझीलियाहून मॅनॉसला जाण्यासाठी रस्ते वाहतूक मार्गाचा वापर करावा लागेल.

    4) बोआविस्टा विमानतळ ब्राझीलच्या कोणत्या दिशेला आहे?
     उत्तर : 
            बोआविस्टा विमानतळ ब्राझीलच्या उत्तर दिशेला आहे.

    5) ब्राझीलच्या पूर्व किनारपट्टीवरील दोन विमानतळांची नावे लिहा.
    उत्तर :
      रिओ दी जनेरिओरेसीफफोर्टा लेझा हे ब्राझीलच्या पूर्व किनारपट्टीवरील विमानतळ आहेत.

प्र. 5. पुढील विधानांची भौगोलिक कारणे लिहा : (कोणतीही दोन) गुण : 6
       
     1) ब्राझीलमध्ये जलमार्गाचा विकास झालेला नाही.
   उत्तर :   
  • ब्राझीलमधील बहुतांश नदयांतील विसर्गाचि प्रमाण प्रचंड आहे.
  • ब्राझीलमधील बहुतांश नदयांतील विसर्गाचा वेग जास्त आहे.
  • ब्राझीलमधील नदयांच्या खोऱ्यांच्या
  • प्रदेशात उंचसखल भूभाग आहेत. त्यामुळे हे प्रदेश दुर्गम बनले आहेत. म्हणूनब्राझीलमध्ये (अंतर्गत) जलमार्गाचा विकास झालेला नाही.

   2) भारताच्या पूर्व किनाऱ्यावर नैसर्गिक बंदरे कमी आहेत.
    उत्तर :   

  • भारताचा पूर्व किनारा नदयांनी वाहून आणलेल्या गाळाच्या संचयनातून तयार झाला आहे. पूर्व किनाऱ्यावर अनेक ठिकाणी गाळाचे त्रिभूज प्रदेश आढळतात.
  • भारताच्या पूर्व किनारपट्टीजवळ पाण्याची पातळी खूप खोल आढळत नाही. भारताच्या पश्चिम किनारपट्टीजवळ पाण्याची पातळी तुलनेने जास्त खोल आहे.
  • गाळ व पाण्याची कमी खोल पातळी नैसर्गिक बंदरांच्या विकासास पोषक ठरत नाही. त्यामुळे भारताच्या पूर्व किनाऱ्यावर नैसर्गिक बंदरे कमी आहेत.

 3) ब्राझीलमधील वर्षावनांना ‘जगाची फुप्फुसे’ असे संबोधतात.

    उत्तर :  

  • ब्राझील देशात उत्तरेकडील अॅमेझॉन नदीच्या खोऱ्याच्या प्रदेशात घनदाट सदाहरित वर्षावने आढळतात.
  • या वर्षावनांतील वनस्पती मोठ्या प्रमाणावर वातावरणातील कार्बन डायऑक्साइडचे शोषण करतात व वातावरणात मोठ्या प्रमाणात ऑक्सिजनचे (प्राणवायूचे) उत्सर्जन करतात.
  • या वर्षावनांमुळे कार्बन डायऑक्साइडचे प्रमाण कमी होण्यास मदत होते. म्हणूनच या वनांना ‘जगाची फुप्फुसे’ असे संबोधतात.

  4) भारत व ब्राझील या दोन्ही देशांत मिश्र अर्थव्यवस्था आहे.
   उत्तर : 

  • मिश्र अर्थव्यवस्थेत सार्वजनिक व खासगी क्षेत्रांचे सहअस्तित्व असते.
  • भारतात व ब्राझीलमध्ये रेल्वेविदयुतनिर्मितीलोह व पोलाद उद्योग इत्यादी क्षेत्रांतील साधनांची मालकी व व्यवस्थापन यांवर प्रामुख्याने शासनाचे नियंत्रण आहे.
  • भारतात व ब्राझीलमध्ये बँकाविमान वाहतूकआरोग्यशिक्षणदूरसंचार इत्यादी क्षेत्रांतील साधनांची मालकी व व्यवस्थापन खासगी उदयोजक व शासन यांत विभागलेले आहे. अशा प्रकारेभारत व ब्राझील या दोन्ही देशांमध्ये मिश्र अर्थव्यवस्था आहे.

ssc geography question paper 2023 pdf in marathi with answer

प्र. 6. (अ) पुढील सांख्यिकीय माहितीच्या आधारे रेषालेख तयार करा व त्याखालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा. गुण : 6

भारत – नागरीकरणाचा कल (%)

वर्ष

१९६१

१९७१

१९८१

१९९१

२००१

२०११

नागरीकरण %

१८.०

१८.२

२३.३

२५.७

२७.८

३१.२

 



  प्रश्न :-

    1) १८% नागरीकरण कोणत्या वर्षी झाले होते ?

    उत्तर : 
             १८% नागरीकरण १९६१ वर्षी झाले होते.

   2) २००१ ते २०११ या वर्षांमध्ये नागरीकरणात किती टक्के वाढ झाली आहे?

    उत्तर :  
            २००१ ते २०११ या वर्षांमध्ये नागरीकरणात ३.४% वाढ झाली आहे.

    3) कोणत्या दशकादरम्यान नागरीकरणाची वाढ सर्वाधिक आहे?

     उत्तर : 
           १९७१ ते १९८१ या दशकादरम्यान नागरीकरणाची वाढ सर्वाधिक आहे.


किंवा

प्र. 6. (आ) दिलेल्या आलेखाचे वाचन करून त्याखालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा. गुण : 6




   प्रश्न :
    1) वरील आलेखाचे शीर्षक लिहा.

      उत्तर :
            भारत – वय आणि लिंग मनोरा.

  2) सर्वाधिक लोकसंख्या कोणत्या वयोगटात आहे?

     उत्तर :  
           सर्वाधिक लोकसंख्या १० ते १४ या वयोगटात आहे.

   3) ‘य’ अक्षावर दिलेल्या वयोगटातील वर्गांतर लिहा.

      उत्तर : 
           य’ अक्षावर दिलेल्या वयोगटातील वर्गांतर ४ आहे.

   4) ६० पेक्षा जास्त वयोगटात स्त्रीपुरुष यांपैकी कोणाचे प्रमाण अधिक आहे?

     उत्तर : 
         ६० पेक्षा जास्त वयोगटात स्त्रियांचे प्रमाण अधिक आहे.

   5) ५५ ते ५९ या वयोगटात स्त्रियांचे प्रमाण किती टक्के आहे?

     उत्तर :  
       ५५ ते ५९ या वयोगटात स्त्रियांचे प्रमाण २.० टक्के आहे.

   6) कोणत्या वयोगटानंतर लोकसंख्येत घट होताना दिसते?

    उत्तर : 
      १० ते १४ या वयोगटानंतर लोकसंख्येत घट होताना दिसते.


प्र. 7. पुढील प्रश्नांची सविस्तर उत्तरे लिहा : (कोणतेही दोन) गुण: 8

    1) कृषी क्षेत्रभेटी दरम्यान शेतकऱ्याच्या मुलाखतीसाठी प्रश्नावली तयार करा.
  उत्तर :
  • कृषी क्षेत्रभेटीदरम्यान शेतकऱ्याच्या मुलाखतीसाठी प्रश्नावली
  • तुमचे नाव काय आहे? (शेतकऱ्याचे नाव)
  • तुम्हांला शेती व्यवसायाचा किती वर्षांचा अनुभव आहे?
  •  तुम्ही शेतीत कोणकोणती पिके घेता?
  • तुम्ही हंगामानुसार घेत असलेल्या पिकांची माहिती सांगा.
  •  तुम्ही मशागत करण्यासाठी कोणकोणती साधने वापरता?
  • तुम्ही खतांचा वापर करता काखते वापरत असाल तर ती कोणत्या प्रकारवी आहेत?
  • तुमच्या शेतीला पाणी कशाद्वारे दिले जाते?
  • तुम्ही जलसिंचन पद्धतीचा वापर करता का?
  • तुम्ही कोणत्या प्रकारची बियाणे वापरता?
  • तुम्हांला शेतीमधून मिळणारे वार्षिक उत्पन्न किती आहे?
  • तुम्ही शेतीला जोडून कोणकोणते व्यवसाय करता?
  • तुम्हांला शेती करीत असताना कोणकोणत्या समस्या येतात?
    (अशा प्रकारचे कोणतेही आठ प्रश्न तयार करावेत).

  2) भारत व ब्राझील या दोन्ही देशांची ऐतिहासिक पार्श्वभूमी स्पष्ट करा.

उत्तर :

  • भारतात सुमारे दीड शतके ब्रिटिशांची राजवट होती. १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी भारतास स्वातंत्र्य मिळाले.
  • ब्राझील देशात सुमारे तीन शतकांपेक्षा अधिक काळ पोर्तुगीजांची राजवट होती. या देशास ७ सप्टेंबर १८२२ रोजी स्वातंत्र्य प्राप्त झाले.
  • भारतात स्वातंत्र्यप्राप्तीपासूनम्हणजेच १९४७ पासून आजतागायत संस प्रजासत्ताक शासनप्रणाली आहे. १९३० पासून १९८५ पर्यंत ब्राझील देशात लष्करी राजवट होती. १९८५ पासून या देशाने राष्ट्रपती नियंत्रित प्रजासत्ताक शासनप्रणालीचा अवलंब केला आहे.
  • भारत हा विकसनशील देश असून एक प्रमुख जागतिक बाजारपेठ म्हणून भारताची ओळख आहे. स्वातंत्र्योत्तर आर्थिक सुधारणा करण्यात आल्या. भारताच्या आर्थिक विकासास वेग आला आहे. ब्राझील हा जगाच्या आर्थिक विकासाला हातभार लावणारा देश व भविष्यातील एक प्रमुख बाजारपेठ या दृष्टीने या देशाकडे पाहिले जाते.

  3) ब्राझीलच्या हवामानावर परिणाम करणारे घटक लिहा.

    उत्तर : 

  • ब्राझीलच्या हवामानावर विषुववृत्तीय सान्निध्यब्राझीलची उच्चभूमीअजस्र कड
    इत्यादी घटक परिणाम करतात.
  • विषुववृत्ताच्या सान्निध्यामुळे ब्राझीलच्या उत्तरेकडील भागात तुलनेने अधिक तापमान आढळते. याउलटब्राझीलच्या दक्षिणेकडील भागात तुलनेने कमी तापमान आढळते.
  • ब्राझीलमधील उत्तरेकडील अॅमेझॉनच्या खोऱ्यात सरासरी तापमान सुमारे २५° से ते २८° से आढळते. या भागात उष्णदमट व रोगट स्वरूपाचे हवामान आढळते.
  • ब्राझीलमधील अॅमेझॉनच्या खोऱ्यात वार्षिक सरासरी सुमारे २००० मिमीतर पूर्व किनारपट्टीवर वार्षिक सरासरी १००० ते १२०० मिमी पर्जन्य पडते.
  • ब्राझीलच्या उच्चभूमीच्या भागात तुलनेने कमी तापमान आढळते. उच्चभूमीच्या भागात पर्जन्याचे प्रमाणही मध्यम स्वरूपाचे असते.
  • अटलांटिक महासागरावरून आग्नेय व ईशान्य दिशेने येणारे व्यापारी वारे अजस्र कड्यामुळे अडवले जातात. त्यामुळे ब्राझीलच्या अजस्र कड्याजवळील किनारी भागात प्रतिरोध प्रकारचा पाऊस पडतो.
  • ब्राझील उच्चभूमीच्या पलीकडे या वाऱ्यांचा प्रभाव कमी होतो.
  • ब्राझीलच्या ईशान्य भागात अत्यल्प पाऊस पडतो व तेथे तापमानही तुलनेने अधिक असते. हा प्रदेश ‘पर्जन्यछायेचा प्रदेश’ किंवा ‘अवर्षण चतुष्कोन’ म्हणून ओळखला जातो.

COMMENTS

नाव

इंग्रजी,3,इंग्रजी उपयोजित लेखन,3,इंग्रजी व्याकरण,2,प्रश्नपत्रिका,13,मराठी,2,मराठी उपयोजित लेखन,10,मराठी व्याकरण,7,शैक्षणिक Update,22,हिंदी रचना विभाग,3,हिंदी व्याकरण,4,
ltr
item
marathi study : इयत्ता 10 वी भूगोल सराव प्रश्नपत्रिका २०२३ _ उत्तरांसह
इयत्ता 10 वी भूगोल सराव प्रश्नपत्रिका २०२३ _ उत्तरांसह
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEioNLr3B9kmDUTVfEWaEJj5-oSlf6_rSpXEw50km-BoIb4o9H5kZwPkw-knA60JpA18GlEnEkiIamNfYpp3hyphenhyphenkzpN2RVRsCJiEuGYiYOfaodPubRpEF5W0T2Z9S0jkS5Qctc-PxdfmDb_1kElQF9F-_N5BFNlU6S-6SusXCk0IiSJH_f_Pz58LJfgEy8I2t/s16000/%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%B2%20thu.png
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEioNLr3B9kmDUTVfEWaEJj5-oSlf6_rSpXEw50km-BoIb4o9H5kZwPkw-knA60JpA18GlEnEkiIamNfYpp3hyphenhyphenkzpN2RVRsCJiEuGYiYOfaodPubRpEF5W0T2Z9S0jkS5Qctc-PxdfmDb_1kElQF9F-_N5BFNlU6S-6SusXCk0IiSJH_f_Pz58LJfgEy8I2t/s72-c/%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%B2%20thu.png
marathi study
https://www.marathistudy.com/2025/03/Class%2010%20Geography%20Practice%20Question%20Paper%202023%20%20With%20Answers.html
https://www.marathistudy.com/
http://www.marathistudy.com/
http://www.marathistudy.com/2025/03/Class%2010%20Geography%20Practice%20Question%20Paper%202023%20%20With%20Answers.html
true
5159341443364317147
UTF-8
Loaded All Posts Not found any posts VIEW ALL Read More Reply Cancel reply Delete By Home PAGES POSTS View All RECOMMENDED FOR YOU LABEL ARCHIVE SEARCH ALL POSTS Not found any post match with your request Back Home Sunday Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec just now 1 minute ago $$1$$ minutes ago 1 hour ago $$1$$ hours ago Yesterday $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago more than 5 weeks ago Followers Follow THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Copy All Code Select All Code All codes were copied to your clipboard Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy Table of Content